9 goede redenen om groenten en fruit in de stad te verbouwen

groente en fruit in de stad verbouwen

Zit jij eraan te denken om je eigen groente en fruit te verbouwen in je stadse tuin of appartement? Hier lees je hoe je met weinig ruimte toch groente en fruit kunt verbouwen in de stad. Maar als je nog wat overtuiging nodig hebt, geef ik je hier 9 redenen waarom jij meteen zou moeten beginnen met het verbouwen van je eigen groente en fruit.

Geloof me: de beperkte ruimte die je hebt is geen beperking. Je moet werken met de kwaliteiten die je hebt. Zelfs met weinig ruimte kun je nog steeds veel groente en fruit verbouwen. Bijvoorbeeld door met potten te werken, hangende potten aan je balkon en door een verticale tuin aan te leggen.

Na het lezen van de 9 redenen hieronder, weet ik zeker dat je meteen met je vingers de grond in wilt gaan. Niets is namelijk lekkerder dan eigen verbouwde groente en fruit (dat is meteen de belangrijkste reden).

  1. Voor de smaak

De meest beroemde koks van sterrenrestaurants hebben hun eigen moestuin. De smaak van verschillende kwetsbare groentenverse groente uit eigen tuin en kruiden worden zeer beïnvloedt door gifstoffen, het transport en het bewaarproces. Wanneer kruiden en groenten vers worden geoogst en vervolgens meteen worden genuttigd, is de smaak veruit het beste. Fijnproevers zullen dit beamen.

Met je eigen planten bij je huis, kun jij hier ook van genieten. En het kost bijna geen moeite.

  1. Een intelligente manier van recyclen van groenafval

Een groot deel van ons afval bestaat uit organisch afval, oftewel gft-afval. Ongeveer 1/3 tot 2/3 van ons afval bestaat uit gft-afval. Het meeste wordt verbrand in afvalovens of op stortplaatsen gegooid. Zonde eigenlijk. Het kan namelijk ook worden gebruikt als compost. Wanneer je een eigen moestuintje heb, kun je je eigen gft-afval hergebruiken als compost. Dat is een hele goede manier van recyclen. Lekker zelf, en gemakkelijk thuis te doen.

Let wel goed op wat je wel en niet op je composthoop mag deponeren.

  1. Je kan bijna overal groente en fruit verbouwen

Daarom hoeft je kleine stadstuintje of stadsappartement totaal geen beperking te zijn. Sommige groenten en fruit kun je prima in je tuin of op het balkon verbouwen, zoals seizoensgroenten en kruiden. Maar je kunt ook andere groente en fruit binnen laten groeien, voor het raam. Zoals bijvoorbeeld aardbijen of tomaten.

Zelf wanneer je niet veel ruimte hebt, kun je in een verticale tuin nog veel verbouwen. Of op het dak. Je hebt alleen zonlicht nodig, want het water kan je zelf geven.

  1. Help de biodiversiteit in de stad een beetje

De stad is maar een betonnen kolos voor met steen en asfalt. Help de natuur in de stad een handje. Je tuintje met planten en bloemen trekken insecten aan en zijn een paradijsje voor bijen. Bijvoorbeeld lieveheersbeestjes of vogels. Je kunt je eigen ecosysteem kweken, waarbij je tuin een toevluchtsoord kan zijn voor verschillende insecten en diertjes. Een veilige en beschutte woonplek in de grote, boze stad.

De natuur zal je dankbaar zijn. Hoe weet je dat? Omdat de natuur je als dank heerlijke groenten en fruit geeft.

  1. Om de waterafvoer te regelen

In de stenen stad vol met beton en afval is er steeds minder ruimte voor waterafvoer. Water zou in de grond moeten zakken, waterafvoer in tuinmaar er is bijna geen grond meer over. De grond houdt het water veel beter vast dan, bijvoorbeeld, het riool. Grond werkt namelijk als een soort spons. Het neemt in een keer heel veel water op en laat dit water beetje-bij-beetje los. Een perfecte oplossing voor de waterafvoer tijdens en na een hevige regenbui.

Een goede waterafvoer is in veel grote steden steeds meer een probleem. Kleine tuintjes, perkjes, plantsoentjes en geveltuintjes worden daarom zoveel mogelijk gestimuleerd. En daar kan jij met je tuin en potten een handje bij helpen. Heb je vandaag nog tuinartikelen nodig? Bekijk dit overzicht dat tuinartikelen vandaag nog levert.

  1. Om de hitte te beperken

In de stad kan het in de zomer gemakkelijk enkele graden warmer zijn dan op het platteland. Dat komt omdat stenen en de muren de warmte accumuleren. Dit zorgt voor een warm huis en een warme stad.

Planten en bomen zorgen voor schaduw voor daken en muren. Ook helpen planten en bomen met verkoeling doordat het water op de planten en bomen verdampt in het zonlicht. Dat beperkt dus de hitte.

  1. Overleef een crisis

Het is misschien niet heel waarschijnlijk, maar zou toch kunnen gebeuren. In een noodgeval, heb jij toegang tot je eigen groente kwekenvoedsel. Wat als Nederland wordt aangevallen of bezet door de vijand. Of wat als er een natuurramp plaatsvindt? Of wat als er om een andere reden weinig voedsel beschikbaar is? Dan heb jij als stadsboertje je eigen voedselvoorziening.

Denk bijvoorbeeld aan het ontzet van Leiden, al is dit wel erg lang geleden. Recenter is de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de hongerwinter trokken mensen de stad uit naar het platteland opzoek naar eten.

Stadslandbouw heeft het potentieel om de voedselvoorziening van een stad te waarborgen. Dit is niet alleen bij crisissituaties en oorlogen, maar ook in het dagelijks leven. In grote wereldsteden hebben vele stadsbewoners toegang tot vers voedsel omdat het in de stad wordt verbouwd. Dat geldt ook voor jou.

  1. Om je kinderen wat mee te kunnen geven en sociale contacten op te doen

Gemeenschappelijke tuinen kunnen je helpen om je buren te leren kennen en samen aan een project te werken. Jullie kunnen een oogje in het zeil houden en elkaar helpen bij noodgevallen. Een tuin kan hierin een centraal punt zijn waar sociale buurtrelatie ontstaan.

Maar het is ook een manier om de stadse kinderen aan te leren waar voedsel vandaan komt en wat gezond voedsel eigenlijk is. Voedsel komt niet uit de fabriek, maar echt voedsel komt van het land, uit de grond.

  1. Vooral omdat het je een lekker gevoel geeft.

Je kunt even het drukke ritme van de dag en de drukke stad achter je laten wanneer je met je vingers door de grond kroelt. Lekker in de buitenlucht en in de zon. Het is ontspannend, en waarschijnlijk daarom een populaire hobby van veel mensen.

Of je nu een balkon, eigen tuintje, een gemeenschappelijke tuin of een moestuin hebt, het is heerlijk om hierin te werken en te mogen genieten van het heerlijks wat de natuur voortbrengt.

Stadslandbouw in ontwikkelingslanden

stadslandbouw ontwikkelingslanden

Een groeiend deel van de wereldbevolking zal in enkele jaren in steden wonen. Deze groei doet zich met name voor in steden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Steeds meer arme mensen trekken daar van het platteland naar de stad, opzoek naar een beter leven met meer zekerheden. En dan? Dan wordt hun situatie er niet zozeer beter op. Met de groei van de steden in deze landen, groeit ook de armoede in de steden. Wat kan stadslandbouw bijdragen om de situatie van de arme stedelijke bevolking in steden te verbeteren?

Voedselproductie dichtbij huis

Een belangrijk kenmerk van stadslandbouw is dat de productie van voedsel plaatsvindt dicht in de buurt van de consumenten. Dit betekent dat het verse voedsel sneller en efficiënter bij de eindgebruiker kan komen. Een ander belangrijk voordeel is dat het verse voedsel daadwerkelijk beschikbaar is voor meer sociale lagen van de stedelijke bevolking, en dat het voor hen ook betaalbaar is. Stadslandbouw verhoogt dus de kwaliteit van het voedsel wat beschikbaar is voor het arme deel van de stedelijke bevolking.

In andere woorden kun je zeggen dat met stadslandbouw de voedselzekerheid in de stad wordt vergroot. Dit is een niet-te-stadslandbouw in ontwikkelingslandenonderschatten voordeel. De toegankelijkheid van vers, gezond voedsel in dichtbevolkte, arme stedelijke buurten verhoogt het niveau van gezondheid van deze mensen en vergroot dus hun vermogen om de kansen in hun leven te kunnen grijpen. Daarnaast is voedsel natuurlijk een eerste levensbehoefte. De voedselzekerheid zorgt er dus voor dat er minder arme mensen lijden onder een tekort aan voedsel, maar ook dat ze de mogelijkheid hebben om hun dieet aanzienlijk te verbeteren.

Dit moet niet worden onderschat. Zoals al eerder is genoemd in dit artikel, wonen er steeds meer arme mensen in steden. Deze stedelingen hebben veel moeite om te overleven in de grote, boze stad. Daarnaast zijn er in deze gezinnen veel zorgen, zoals werkeloosheid, een laag inkomen, geldnood, alcoholisme, drankverslaving, enzovoort. Ook is er in steden veel sprake van honger en ondervoeding. De mogelijkheid voor deze mensen om gezonde voeding voor een lage prijs te kunnen kopen, kan grote verschillen maken.

Zelf groente en fruit verbouwen

Bovenstaand punt (voedselzekerheid en de beschikbaarheid van betere kwaliteit voeding voor een betaalbare prijs) staat niet eieren thuisop zichzelf, maar moet in verband worden gezien met een andere mogelijkheid die stadslandbouw biedt aan de arme stedelijke bevolking: zelf voedsel kunnen produceren. Het stedelijk leven is een hard leven. Er heerst veel werkeloosheid, uitzichtloze situaties, ziektes, verslavingen, geweld, enzovoort. Stadslandbouw geeft deze mensen de mogelijkheid om te beschikken over voedsel zonder afhankelijk te zijn van anderen of andere factoren.

Zo kan een alleenstaande moeder haar kinderen gezond voedsel geven. Dit kost haar tijd, maar het is voor haar mogelijk om dit naast haar werk of samen met anderen te doen. Dan is ze niet afhankelijk van een onstabiel inkomen of andere personen of de discriminatie waarmee ze als vrouw te maken krijgt, zoals een lager inkomen.

Of wanneer de kostwinner van een gezin plotseling werkeloos raakt, ziek wordt of kampt met een verslaving (alcohol, seks, gokken), heeft het gezin nog steeds toegang tot gezond voedsel wanneer ze dit zelf verbouwen. Hierdoor verbetert de kwaliteit van het voedsel wat ze eten, want ze eten meer vers voedsel dat ze zelf verbouwen.

Wanneer ze een overschot verbouwen, kunnen ze dit bovendien verkopen aan anderen. Hierdoor kan stadslandbouw een inkomstenbron zijn. Dit is steeds meer te zien in de enorme wereldsteden in ontwikkelingslanden en ontwikkelende landen. Men verbouwd zelf voedsel thuis, in de stad, achter in de tuin of op een nabij gelegen stukje grond. Sommigen houden zelfs kippen, geiten, varkens of een koe. Allemaal op de beperkte ruimte die ze hebben. Ze consumeren het voedsel zelf, maar verkopen ook een deel aan anderen, bijvoorbeeld op een markt of op straat. Hierdoor voorzien ze zichzelf van gezond voedsel, bieden ze anderen gezond voedsel én genereren ze een klein, extra inkomen. De investeringen hiervoor zijn klein (qua geld) of op te brengen (qua tijd), terwijl de opbrengsten groot zijn (qua voedselzekerheid, gezond voedsel van goede kwaliteit en in geld).

Deze stadsboeren produceren aanzienlijke hoeveelheden voedsel voor stedelijke consumenten. Een ruwe schatting is dat in 1993 al 15-20 procent van het voedsel in de wereld werd geproduceerd in stedelijke gebieden. Dit cijfer zal nu vele malen hoger zijn.

Kans voor sociale achtergestelde groepen

Uit onderzoek blijkt ook dat stadslandbouw een kans biedt voor de sociale groepen die in de stedelijke samenleving een kippen op stadsboerderijachtergestelde situatie hebben. Denk bijvoorbeeld aan vrouwen, gehandicapten, ouderen en kinderen. Deze mensen zijn met stadslandbouw niet afhankelijk van de mening van anderen over werk, inkomen, sociale regels en mogelijkheden. Stadslandbouw biedt hen namelijk de mogelijkheid om zelf te voorzien in voedsel én in een inkomen. Dit gebeurt veilig achter de voordeur, buiten het oog van anderen die het werk afkeuren of die hen afkeuren.

Stadslandbouw vs. plattelandslandbouw

Stadslandbouw kan niet worden gezien zonder landbouw dat op het platteland wordt uitgevoerd. Het een sluit het ander absoluut niet uit. Er zijn nog steeds belangrijke voedselgroepen die niet in de stad (kunnen) worden verbouwd. Dit zijn producten die veel ruimte nodig hebben, zoals graan en mais. Maar ook bepaalde veesoorten hebben veel ruimte nodig om te grazen of veel voedsel om te eten, zoals koeien en schapen. Ook deze veesoorten worden nog steeds met name buiten de stad gehouden.

Het nationale voedselsysteem is nog steeds afhankelijk van de efficiëntie van de landbouw op het platteland. Toch kan de stad voorzien in voedsel wat bederfelijker is, wat gemakkelijker op kleine oppervlakten kan worden verbouwd en wat efficiënt kan worden verbouwd zodat het snel voedsel van kwaliteit kan opleveren.

Stadslandbouw biedt kansen

Stadslandbouw biedt dus ontzettend veel kansen, zoals:

  • Voedselzekerheid in de stad;kansen stadsboerderij
  • Voedselzekerheid voor de arme stedelijke bevolking;
  • Voedsel van betere kwaliteit;
  • Gezonde voeding voor de arme stedelijke bevolking;
  • Kansen voor achtergestelde sociale groepen;
  • Mogelijkheid op een extra inkomen.

De investeringen die men moet doen voor stadslandbouw, zijn klein en mogelijk. Men heeft ruimte nodig, waarover men vaak al dient te beschikken. Daarnaast heeft men minimale middelen nodig om het land te kunnen verwerken. Ook zaden zijn niet duur. Voor de geldinvesteringen zijn er in toenemende mate microkredieten beschikbaar, waar onder andere Koningin Maxima zich voor inzet. De hoogste investering is de investering van tijd.

Waarom stadslandbouw?

stadslandbouw

In de wereld zijn er steeds meer enorm grote steden. De verstedelijking in de wereld neem snel toe. Deze verstedelijking gaat gepaard met grote armoede in steden en onveilige buurten. Met name in steden in ontwikkelingslanden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika zal een steeds groter deel van de arme bevolking gaan wonen.

Deze landen hebben moeite om hun stedelijke ontwikkeling zo vorm te geven dat er voor de groeiende bevolking werk en een leven in de stad is. Ook het afval en de voorziening van schoon drinkwater is steeds moeilijker. Hoe kunnen deze miljoenensteden toch een leefbare plek zijn voor de arme bevolking?

Stadslandbouw als aanvullende strategie in voedselvoorziening in de stad

Stadslandbouw (dit wordt ook wel stadslandbouw genoemd) kan een aanvullende strategie zijn om de voedselvoorziening in destadslandbouw in ontwikkelingslanden stad te verbeteren, maar ook de situatie van arme stedelingen. De kosten voor het leveren en distribueren van voedsel kunnen hiermee namelijk worden beperkt, omdat het voedsel niet meer hoeft te worden getransporteerd van landelijke gebieden naar de enorme metropolen. Ook kan het een oplossing voor arme gezinnen zijn om zichzelf te voorzien van gezond, betaalbaar voedsel.

Dus naast het vergroten van voedselzekerheid in de stad, kan stadslandbouw ook een bijdrage leveren aan de lokale economische groei, armoedebestrijding en de sociale uitsluiting van de arme bevolkingslagen, met name vrouwen. Daarnaast maakt het de stad groener, voorziet het in gezond voedsel voor de arme mensen in de stad en leert men over het belang van gezond voedsel. Ook kan het groen afval op een toegankelijkere manier worden hergebruikt (in de vorm van compost). Daarom wordt stadslandbouw steeds meer erkend door internationale organisaties, zoals UN-habitat en het World Food and Agriculture Organization (FAO).

Toegevoegde waarde stadslandbouw

Er zijn een aantal hoofdredenen waarom steden en internationale organisaties het idee van stadslandbouw ondersteunen. Deze redenen zullen hieronder worden besproken.

Het levert een bijdrage aan stedelijke voedselzekerheid en voeding

Een van de belangrijkste toegevoegde waarden van stadslandbouw, is dat het een hele toegankelijke oplossing biedt om meer voedselzekerheid te geven, en dan met name de zekerheid van toegang tot gezond voedsel, voor de arme stedelijke bevolking. Deze toegevoegde waarde is gebaseerd op een aantal feiten.

  1. Het is vaak relatief lastiger om in deze enorme steden in ontwikkelingslanden vers voedsel te kopen, zoals groente en fruit. Dit komt met name omdat het hier gaat om bederfelijk voedsel en enorme stedelijke gebieden.
  2. Vers voedsel is bovendien duurder in de stad, omdat de kosten van het transport vanaf de plattelandsgebieden waar het voedsel wordt verbouwd naar de stad, meegenomen wordt in de prijs. Daar komt bovenop dat de kosten van het verlies van bederfelijk voedsel ook in de prijs wordt opgenomen.
  3. Door feit 1 en 2 wordt het voor de arme stedelijke bevolking nog ontoegankelijker om vers voedsel te kopen, zoals groente en fruit. Dit beperkt hen in het hebben van een gezond dieet, wat ook de ontwikkeling van henzelf en hun kinderen beperkt. Groente en fruit is bij uitstek erg belangrijk in een menselijk dieet.
  4. Veel ontwikkelingslanden liggen in gebieden met een warm klimaat, het hele jaar door of een deel van het jaar. Dit klimaat zorgt ervoor dat voedsel nog sneller bederft.

Wanneer de mogelijkheid wordt geboden om in de stad vers voedsel te verbouwen, wordt het negatieve effect van bovenstaande punten op het dieet van de arme bevolking verminderd. Bovendien krijgen deze mensen de kans om zelf het tij te keren en op een goedkope en toegankelijke manier te beschikken over hun eigen verbouwde voedsel. Dat is altijd goedkoper dan het te hoeven kopen.

Economische gevolgen

Maar natuurlijk is er meer. Stadslandbouw heeft ook economische implicaties.

Je eigen voedsel verbouwen bespaart geld. Je hoeft dit voedsel namelijk niet in de supermarkt te kopen. Je investeert er tijd in,markten maar de natuur doet het echte werk. Arme mensen uit ontwikkelingslanden besteden over het algemeen een aanzienlijk deel van hun inkomen aan voedsel, ongeveer 50 tot 70 procent. Wanneer ze zelf groente telen dat in de winkel relatief duur is, kunnen ze veel geld besparen. Wanneer ze een overschot verbouwen, kunnen ze dit verkopen en er zelfs geld aan te verdienen.

Voorbeelden uit de werkelijkheid onderstrepen dit. In verschillende steden kunnen inwoners een belangrijk deel van hun inkomen vergaren uit stadslandbouw. Bijvoorbeeld in Dar es Salaam, waar stadslandbouw naar schatting 60% van de informele sector vormt. In Addis Abeba kunnen zelfs de kleinste producenten van landbouwproducten een redelijk inkomen verdienen, zonder dat ze hier een groot kapitaal voor nodig hebben. In Mexico-stad kan het produceren van varkensvlees of melk een belangrijke aanvulling geven op een gezinsinkomen.

Naast slechts het verbouwen van producten, levert stadslandsbouw een hele rits aan micro-ondernemingen op en stimuleert het de ontwikkeling van andere ondernemingen, zoals verkopers, transporteurs, leveranciers, werknemers, enzovoort.

Bovendien is er ook sprake van economische groei in andere gebieden, zoals de productie van aanvoerproducten. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid van het recyclen van groen afval voor de compost voor stadslandbouw. Ook kan er biologisch worden verbouwd en bieden stadsboerderijen een goede plek voor het verwerken van overtollig regenwater in de stad.

Het voedsel dat wordt geproduceerd, kan vervolgens in het huishouden worden verwerkt tot verkoopbare producten met een toegevoegde waarde (added value). Denk bijvoorbeeld aan het maken van yoghurt of kaas uit melk, of het frituren van bananen, kip en eieren voor de verkoop. Daardoor kan men een toegevoegde waarde geven aan de landbouwproducten om nog meer te verdienen.

Sociale gevolgen

Stadslandbouw kan hierin een belangrijke bijdrage leveren in de strategie voor armoedebestrijding en sociale integratie. Het geeft de arme stedelijke bevolking een kans om van niets iets te maken. Het geeft bovendien de zwakke groepen een kans op voedsel en het verdienen van geld op een toegankelijke manier, zoals vrouwen, kinderen, ouderen en gehandicapten.

Bijdragen aan stedelijke ecologie

Dit punt is al kort genoemd. Stadslandbouw kan een bijdrage leveren aan het stedelijke ecologische systeem. Bijvoorbeeld door het recyclen van groen afval tot compost voor de stadsboerderijen. Maar ook voor het opvangen van regenwater om overtollig water in de buurten te beperken, waardoor overstromingen kunnen worden beheerst. Bovendien maakt het de grijze, betonnen stad een stukje groener en natuurlijker.